Giriş

Ceza yargılamasında en ağır koruma tedbirlerinden biri olan tutuklama, bireyin özgürlüğünün kısıtlanmasına yol açar. Ancak herkes hakkında tutuklama kararı verilemez. Bu yazımızda, “Tutuklama kararı nasıl verilir?”, “Ne zaman tutuklanırım?” gibi en çok merak edilen soruları 2025 yılı güncel uygulamalarıyla birlikte detaylıca ele alıyoruz.

Tutuklama Nedir?

Tutuklama, hakkında kuvvetli suç şüphesi bulunan bir kişinin, yargılama süresi boyunca hâkim kararıyla cezaevine gönderilmesidir. Amaç; şüphelinin kaçmasını, delilleri yok etmesini veya tanıkları etkilemesini önlemektir.

Tutuklama Kararı Nasıl Verilir?

Tutuklama kararı şu şekilde verilir:

1. Cumhuriyet savcısı, kişi hakkında tutuklama talebiyle mahkemeye başvurur.
2. Kişi, sulh ceza hâkimi önüne çıkarılır.
3. Hâkim, dosyada yer alan delillere ve şüphelinin ifadesine bakarak şu kriterleri değerlendirir:
   • Kuvvetli suç şüphesi
   • Tutuklama nedeninin varlığı (kaçma şüphesi, delilleri karartma ihtimali vb.)
   • Orantılılık ilkesi
4. Bu değerlendirmeler sonucu tutuklama kararı verilir veya adli kontrol gibi alternatif bir tedbir uygulanır.

Tutuklama Şartları Nelerdir?

Tutuklama kararı verilebilmesi için CMK m.100 uyarınca şu şartların birlikte bulunması gerekir:

• Kuvvetli suç şüphesinin varlığı: Somut delillerle desteklenmiş olmalı.
• Tutuklama nedenlerinden birinin varlığı:
  • Şüphelinin kaçma ihtimali,
  • Delilleri yok etme/karartma tehlikesi,
  • Tanık veya mağdurlar üzerinde baskı kurma ihtimali.
• Orantılılık ilkesi: Suçun ağırlığıyla tutuklama tedbiri ölçülü olmalı.

⚖️ Sadece şüphe yetmez, somut olgular şarttır.

Ne Zaman Tutuklanırım?

Aşağıdaki durumlarda tutuklama ihtimali yüksektir:

• Suç 2 yıl veya daha fazla hapis cezasını gerektiriyorsa,
• Şüpheli kaçma girişiminde bulunmuşsa ya da adresi belirsizse,
• Suçun işlendiğine dair kuvvetli deliller varsa,
• Suç örgütü kapsamında bir suç işlenmişse,
• Tanıkları tehdit etme veya delil karartma ihtimali varsa.

Tutuklama Kararı Hangi Suçlarda Yaygındır?

• Uyuşturucu madde ticareti (TCK 188)
• Kasten adam öldürme
• Yağma (gasp)
• Silahlı tehdit
• Cinsel saldırı
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar

Bu tür katalog suçlarda tutuklama ihtimali daha yüksektir.

Kimler Tutuklanamaz?

Tutuklama kararı verilmesi mümkün olmayan bazı durumlar:

• Çocuklar (15 yaş altı) – Özel hükümlere tabidir.
• Hamile veya doğumdan yeni çıkmış kadınlar – Ceza infazı ertelenebilir.
• Yaşı ve sağlık durumu nedeniyle cezaevinde kalamayacak kişiler – Alternatif tedbirler uygulanabilir.
• 1 yıl ve altı ceza öngörülen bazı suçlar – Genellikle adli kontrol tercih edilir.

Adli Kontrol Nedir? Tutuklamaya Alternatif Bir Yol

Eğer tutuklama gereksiz veya orantısız görülürse, mahkeme şu adli kontrol tedbirlerini uygulayabilir:

• Yurt dışına çıkış yasağı
• İkamet adresini değiştirememe
• Belirli yerlere yaklaşamama
• Karakola imza verme yükümlülüğü

Bu durumda kişi tutuklanmaz ama özgürlüğü kısmen kısıtlanır.

Tutuklama Kararına İtiraz Edilebilir mi?

Evet. Tutuklanan kişi veya avukatı, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde tutuklama kararına itiraz edebilir. İtirazı değerlendirecek mahkeme, kararı kaldırabilir veya onaylayabilir.

Tutukluluk Süresi Ne Kadar?

• Soruşturma aşamasında: Genellikle 1–2 hafta, ancak uzatılabilir.
• Kovuşturma aşamasında (dava sürecinde): Suçun niteliğine göre 6 ay, 1 yıl veya daha fazla sürebilir.
• Ağır ceza davalarında: Tutukluluk süresi 2 yılı, bazı hallerde 5 yılı bulabilir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Tutuklama kararı kim verir?
Sulh ceza hâkimi verir. Savcı sadece talepte bulunur.

Gözaltı ile tutuklama aynı şey mi?
Hayır. Gözaltı kısa süreli ve idari bir işlemdir, tutuklama ise yargı kararıyla olur.

Her uyuşturucu suçunda tutuklama olur mu?
Hayır. Kullanım amaçlı bulundurmada genellikle tutuklama olmaz, ancak ticaret suçlarında kuvvetli şüphe varsa tutuklama kararı çıkabilir.

Tutuklama kararı ne zaman kaldırılır?
Yargılamada yeni deliller ortaya çıkar, şüpheli kaçma riski ortadan kalkarsa mahkeme tahliye kararı verebilir.

Sonuç: Her Suçta Tutuklama Olur mu?

Hayır. Tutuklama, istisnai bir koruma tedbiridir. Kural olarak özgürlük esastır. Tutuklama ancak son çare olarak, yukarıda sayılan somut şartlar varsa uygulanabilir. Aksi halde adli kontrol gibi daha hafif tedbirler tercih edilir.

Ceza Sürecinizle İlgili Daha Fazla Bilgi Almak İster misiniz?

📌 Hakkınızda ceza soruşturması mı var? Tutuklama riski olup olmadığını öğrenmek için uzman ceza avukatından hukuki danışmanlık alabilir, güncel infaz hesaplama programımız üzerinden ceza sürecinizi takip edebilirsiniz.